Η πεταλούδα

Βήματα δραστηριότητας

1. Χωρίζουμε την ολομέλεια σε ομάδες 4-6 μελών. Τα μέλη κάθονται γύρω από τραπέζια. Ο/Η επιμορφωτής/τρια κάνει σύντομη ιστορική αναδρομή και εισαγωγή στις «Ικανότητες για Δημοκρατικό Πολιτισμό» (βλ. pdf Εγχειριδίου, “Eισαγωγή”).
2. Σε κάθε ομάδα, ο/η επιμορφωτής/τρια δίνει ένα σετ με κάρτες Δεξιοτήτων Δημοκρατικού Πολιτισμού (Φύλλο 1). Στη συνέχεια εξηγεί πως στην δραστηριότητα που έπεται, θα δοκιμάσουμε τρία μοντέλα θεωριών μάθησης: Το Συμπεριφοριστικό, όπου οι μαθητές εφαρμόζουν κανόνες, τις Γνωστικές θεωρίες, όπου οι μαθητές ακολουθούν οδηγίες που τους προσφέρουν νέες εμπειρίες και το Κονστρουκτιβιστικό, όπου οι μαθητές καλούνται να αυτενεργήσουν και να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία και τις δεξιότητές τους. Η εκπαίδευση στη δημοκρατική ιδιότητα του πολίτη απαιτεί κυρίως το τελευταίο μοντέλο, και ανάλογα με την ηλικιακή ανάπτυξη των μαθητών/τριών, καθώς εκτός από την πληροφορία, οι μαθητές/τριες χρειάζονται την εμπειρία της δημοκρατίας στη σχολική πράξη.
3. Συμπεριφορισμός (κυρίως δασκαλοκεντρική προσέγγιση της διδασκαλίας και της λειτουργίας της ομάδας). Τα μέλη των ομάδων ξεχωρίζουν τις τέσσερις κάρτες που γράφουν με έντονα και υπογραμμισμένα γράμματα «Αξίες, Στάσεις, Δεξιότητες-Ικανότητες και Γνώση και κριτική κατανόηση» και τις τοποθετούν στη σειρά. Κάθε ομάδα καλείται να κατατάξει τις κάρτες στην κατάλληλη θέση. Ο/Η επιμορφωτής/τρια αφήνει τις ομάδες να εργαστούν για λίγη ώρα και ανακοινώνει ότι υπάρχουν από 3 κάρτες στις Αξίες και τη Γνώση και κριτική κατανόηση, 6 στις Στάσεις και 8 στις Δεξιότητες-Ικανότητες. Μόλις τελειώσουν οι ομάδες, ο/η επιμορφωτής/τρια δίνει σε κάθε ομάδα το μοντέλο της πεταλούδας, ώστε να ελέγξουν τα αποτελέσματα.
4. Γνωστικές θεωρίες (ο δάσκαλος κατασκευάζει μαθησιακά σενάρια, όλοι/ες οι μαθητές/τριες τα ακολουθούν). Τα μέλη των ομάδων αφαιρούν από τις κάρτες τους 4 τίτλους και μοιράζουν από 3 κάρτες τυχαία σε κάθε μέλος. Κάθε μέλος, με τη φορά του ρολογιού, παρουσιάζει την ικανότητα που γράφεται στην κάρτα περιγραφικά, χωρίς να χρησιμοποιήσει τη λέξη ή τις λέξεις που αναγράφονται στην κάρτα. Όταν η ομάδα βρει την ικανότητα, η ομάδα προχωρεί στον επόμενο παίκτη.
5. Κονστρουκτιβισμός (ο δάσκαλος δημιουργεί ευκαιρίες εμπειριών και μάθησης, τα παιδιά μαθαίνουν ατομικά και συλλογικά). Κάθε ομάδα επιλέγει δύο κάρτες που θα δώσει στην επόμενη ομάδα, έτσι ώστε κάθε ομάδα να έχει δύο κάρτες. Η ομάδα επιλέγει μία από τις κάρτες που πήρε και σε 15 λεπτά, καλείται να παρουσιάσει την ικανότητα που αναγράφεται στην κάρτα με παιχνίδι ρόλων διάρκειας έως 1 λεπτό. Οι ομάδες με τυχαία σειρά παρουσιάζουν τους ρόλους και η ολομέλεια προσπαθεί να βρει ποια είναι η ικανότητα. Οι ομάδες χρησιμοποιούν την πεταλούδα.
6. Οι ομάδες κοινοποιούν στα μέλη τους ζητήματα με μαθητές/τριες πρόσφυγες του σχολείου τους. Στη συνέχεια, καλούνται να επιλέξουν ένα από αυτά. Χρησιμοποιώντας την πεταλούδα και τους δείκτες, επιλέγουν το πολύ 2 ικανότητες και δύο δείκτες για την κάθε μια, με τη χρήση των οποίων θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα.