«Δεν περισσεύει κανείς» – Εργαστήριο συμπερίληψης για εκπαιδευτικούς

Βήματα δραστηριότητας

1. Η δράση γίνεται με πρωτοβουλία κάποιου/ας/ων εκπαιδευτικού/ών. Η εμψύχωση του εργαστηρίου μπορεί να γίνει από κάποιον/α εκπαιδευτικό με επιμορφωτική ήάλλη σχετική με τη βιωματική μάθηση εμπειρία ή από κάποιον/α επιμορφωτή/τρια, εξωτερικόσυνεργάτη/τιδα του σχολείου. Γίνεται η ενημέρωση του συλλόγου διδασκόντων και συμφωνείται η πραγματοποίηση της δράσης. Οι ενδιαφερόμενοι/ες εκπαιδευτικοί δηλώνουν συμμετοχή.
2. Ορίζεται η ημερομηνία και ο τόπος/χρόνος/διάρκεια που θα διεξαχθεί το εργαστήριο.
3. Πραγματοποιείται το εργαστήριο: Οι εμψυχωτές/τριες των δραστηριοτήτων μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις παρακάτω προτεινόμενες δραστηριότητες αλλά και να τις παραλλάξουν (ανάλογα με τη δική τους εμπειρία, την εμπειρία και δυναμική της ομάδας) διατηρώντας το πνεύμα και τη δομή που διέπει το εργαστήριο. Εισαγωγή: Τα παιχνίδια έχουν κανόνες. Έτσι μαθαίνουμε να παίζουμε. Με κανόνες. Και έχουν και ανταγωνισμό. Έτσι μαθαίνουμε να ανταγωνιζόμαστε. Αλλά μήπως κάπου στο δρόμο κάτι ξεχνάμε; Μήπως το παρακάνουμε, στον ανταγωνισμό; Στο συγκεκριμένο εργαστήριο θα ανακαλύψουμε τα κοινά μας, θα πορευτούμε προς κοινούς στόχους και θα αναστοχαστούμε την εμπειρία αυτή. Ίσως καταφέρουμε έτσι να (επανα)νοηματοδοτήσουμε έννοιες όπως η συνεργασία, η κατάκτηση ενός κοινού στόχου αλλά και η λειτουργία της ομάδας με όρους συμπερίληψης.
   • Ποιά χώρα είσαι; Τα μέλη της ομάδας, όρθια, σχηματίζουν έναν κύκλο. Κάθε μέλος της ομάδας συστήνεται λέγοντας μια χώρα που αρχίζει από το αρχικό του ονόματός του/της (η ομάδα και ο/η εμψυχωτής/τρια βοηθούν εάν δεν βρίσκει κάποιος κάποια χώρα). Στη συνέχεια, αφού όλοι έχουν πια το όνομα μιας χώρας, ένα μέλος της ομάδας λέει το όνομα μιας από τις χώρες κάποιου απέναντι και αλλάζουν θέσεις μεταξύ τους. Στόχος της άσκησης: Να «σπάσει ο πάγος», να απενοχοποιηθεί η έννοια του σωστού και του λάθους.
     • Να αλλάξει θέση όποιος/α/ο : Τα μέλη της ομάδας, όρθια, σχηματίζουν έναν κύκλο. Ένα άτομο μπαίνει στο κέντρο του κύκλου. Ξεκινάει μια πρόταση με το κάλεσμα «Να αλλάξει θέση όποιο άτομο…» και συνεχίζει την πρόταση με κάτι που ισχύει για εκείνον (κάτι που μπορεί να φαίνεται στην εξωτερική εμφάνιση ή δεν φαίνεται, αλλά ισχύει). Αν αυτό που ειπώθηκε ισχύει για κάποιον στον κύκλο, πρέπει να αλλάξει θέση και να πάει σε μια άλλη θέση στον κύκλο, απ’ όπου έφυγε ένας άλλος παίκτης. Καθώς οι θέσεις είναι πάντα μία λιγότερη, αυτός που μένει στο κέντρο χωρίς θέση συνεχίζει το παιχνίδι. (Περιγραφή από το «Κι αν ήσουν εσύ;») Στόχος της άσκησης: να μοιραστεί η ομάδα κοινά χαρακτηριστικά και στοιχεία, να δομηθεί ένα κλίμα ασφάλειας και εμπιστοσύνης, να διασκεδάσουν, να γνωριστούν περισσότερο.
       • Ποιος/α/ο είναι ο/η αρχηγός; Ένα μέλος της ομάδας βγαίνει έξω/απομακρύνεται από την ομάδα και οι υπόλοιποι αποφασίζουν έναν αρχηγό. Η ομάδα πρέπει να ακολουθήσει τις κινήσεις του αρχηγού. Αυτός που είναι έξω επιστρέφει και προσπαθεί να μαντέψει ποιος είναι ο αρχηγός. Η ομάδα προσπαθεί να βρει τρόπους να μην αντιληφθεί ο «ένας» τον αρχηγό. Στόχος της άσκησης: Να αναπτύξουν οι συμμετέχοντες/ουσες την αίσθηση της «συνενοχής», της ομαδικότητας και να εργαστούν προς έναν κοινό σκοπό.
         • 1-10: Η ομάδα σε κύκλο. Στόχος είναι να καταφέρουν να μετρήσουν από το 1 έως το 10 ως ομάδα. Ισχύουν οι εξής κανόνες: Δεν υπάρχει πρότερη συνεννόηση ή συνεννόηση κατά τη διάρκεια της άσκησης. Οι αριθμοί πρέπει να ειπωθούν με τη σειρά (1,2,3,4…) Κάθε αριθμός να ειπωθεί από ένα και μόνο άτομο κάθε φορά. Αν ειπωθεί από περισσότερους, τότε ξεκινάμε από την αρχή το μέτρημα. Όταν η ομάδα το καταφέρει γίνεται μια αναστοχαστική συζήτηση εστιάζοντας στις δεξιότητες που αξιοποίησε ο καθένας/καθεμία συμμετέχοντας για να καταφέρουν το αποτέλεσμα, πώς αισθάνθηκαν κ.ά. Στόχος της άσκησης: Να αναπτύξουν τα άτομα που συμμετείχαν την αίσθηση της «συνενοχής», της ομαδικότητας και να εργαστούν προς έναν κοινό σκοπό.
4. Ο/η εμψυχωτής/τρια σε κύκλο με τα άτομα που συμμετείχαν συζητά για τις δραστηριότητες που έκαναν: Τι αποκόμισαν; Πώς ένιωσαν; Ποια η αξία του συναγωνισμού; Με ποιον τρόπο μπορούμε να τον καλλιεργήσουμε στη ζωή μας; Με ποιον τρόπο μπορούμε να τον καλλιεργήσουμε στους/στις μαθητές/τριες και στο σχολείο γενικότερα; Ποιες οι πιθανές δυσκολίες που μπορεί να ανακύψουν; Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες αυτές; Στόχος άσκησης: απολογισμός, νοηματοδότηση των ασκήσεων και αναγωγή στη ζωή και στην καθημερινότητα. (Προτείνεται να ακολουθήσει η δραστηριότητα: “Δεν περισσεύει κανείς – Εργαστήρι συμπερίληψης για μαθητές/τριες“).