«Δεν περισσεύει κανείς» – Εργαστήριο συμπερίληψης για μαθητές/τριες

Βήματα δραστηριότητας

1. Η δράση γίνεται με πρωτοβουλία κάποιου/ας/ων εκπαιδευτικού/ών. Το εργαστήριο απευθύνεται σε όλες τις βαθμίδες και οι προσαρμογές στις προτεινόμενες δραστηριότητες μπορεί να γίνει από τους/τις εκπαιδευτικούς που θα τις εμψυχώσουν. Ενημέρωση συλλόγου και άδεια από σύλλογο και διευθυντή/ντρια.
2. Αποφασίζονται τα τμήματα και άτομα που θα συμμετάσχουν, οι εμψυχωτές/τριες και ο χρόνος/διάρκεια του εργαστηρίου.
3. Πραγματοποιείται το εργαστήριο: Εισαγωγή: Τα παιχνίδια έχουν κανόνες. Έτσι μαθαίνουμε να παίζουμε. Με κανόνες. Και έχουν και ανταγωνισμό. Έτσι μαθαίνουμε να ανταγωνιζόμαστε. Αλλά μήπως κάπου στο δρόμο κάτι ξεχνάμε; Μήπως το παρακάνουμε, στον ανταγωνισμό; Στο συγκεκριμένο εργαστήριο θα παίξουμε μερικά κλασικά, αλλά και άλλα παιχνίδια, με έναν διαφορετικό τρόπο. Οι εμψυχωτές/τριες των δραστηριοτήτων μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις παρακάτω προτεινόμενες δραστηριότητες, αλλά και να τις παραλλάξουν (ανάλογα με την ηλικία των ατόμων που συμμετέχουν, τις σχέσεις της ομάδας, την εμπειρία του/της εμψυχωτή/τριας κ.ά.), διατηρώντας το πνεύμα και τη δομή που διέπει το εργαστήριο.
   • Ποια χώρα είσαι; Τα μέλη της ομάδας, όρθια, σχηματίζουν έναν κύκλο. Κάθε μέλος της ομάδας λέει μια χώρα που αρχίζει από το αρχικό του ονόματός του/της (η ομάδα και ο/η εμψυχωτής/τρια βοηθούν εάν δεν βρίσκει κάποιος κάποια χώρα). Στη συνέχεια, αφού όλοι έχουν πια το όνομα μιας χώρας, ένα μέλος της ομάδας λέει το όνομα μιας από τις χώρες κάποιου απέναντι και αλλάζουν θέσεις μεταξύ τους. Στόχος της άσκησης: να «σπάσει ο πάγος», να απενοχοποιηθεί η έννοια του σωστού και του λάθους.
   • Να αλλάξει θέση όποιος/α/ο: Τα μέλη της ομάδας, όρθια, σχηματίζουν έναν κύκλο. Ένας/Μία μπαίνει στο κέντρο του κύκλου. Ξεκινάει μια πρόταση με το κάλεσμα «Να αλλάξει θέση όποιος…» και συνεχίζει την πρόταση με κάτι που ισχύει για εκείνον (κάτι που μπορεί να φαίνεται στην εξωτερική εμφάνιση ή δεν φαίνεται, αλλά ισχύει). Αν αυτό που ειπώθηκε ισχύει για κάποιον στον κύκλο, πρέπει να αλλάξει θέση και να πάει σε μια άλλη θέση στον κύκλο, απ’ όπου έφυγε ένας άλλος παίκτης. Καθώς οι θέσεις είναι πάντα μία λιγότερη, αυτός που μένει στο κέντρο χωρίς θέση συνεχίζει το παιχνίδι. Στόχος της άσκησης: να μοιραστεί η ομάδα κοινά χαρακτηριστικά και στοιχεία, να διασκεδάσουν, να γνωριστούν περισσότερο.
   • Ποιος/Ποια είναι ο/η αρχηγός; Ένα μέλος της ομάδας βγαίνει έξω/απομακρύνεται από την ομάδα και οι υπόλοιποι αποφασίζουν έναν αρχηγό. Στόχος της ομάδας είναι να ακολουθήσει τις κινήσεις του/της αρχηγού. Αυτός που είναι έξω επιστρέφει και προσπαθεί να μαντέψει ποιος/ποια είναι ο αρχηγός. Η ομάδα προσπαθεί να βρει τρόπους να μην αντιληφθεί ο «ένας» τον αρχηγό. Στόχος της άσκησης: Να αναπτύξουν οι συμμετέχοντες/ουσες την αίσθηση της «συνενοχής», της ομαδικότητας και να εργαστούν προς έναν κοινό σκοπό.
   • Μπαμ! Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες των 3 και κάθε ομάδα έχει 11 πράγματα (διάφορα μικρά πράγματα όπως στυλό, γόμες, κλειδιά κ.α.): α. κάποιος/α από την ομάδα των 3 κλείνει τα μάτια και οι άλλοι δύο αποφασίζουν ποιο είναι το αντικείμενο «ΜΠΑΜ!». Ο τρίτος ανοίγει μάτια και ξεκινά να μαζεύει αντικείμενα έως ότου βρει το «ΜΠΑΜ!». Οι ρόλοι εναλλάσσονται. β. οι δύο κλείνουν τα μάτια και ο ένας παίρνει ένα από τα αντικείμενα. Οι άλλοι προσπαθούν να βρουν ποιο λείπει. Μπορούν να συνεργαστούν. γ. οι δύο κλείνουν τα μάτια και ο ένας αλλάζει τη θέση σε δύο αντικείμενα. Οι άλλοι προσπαθούν να εντοπίσουν την αλλαγή. Μπορούν να συνεργαστούν. Ο εμψυχωτής/τρια συζητά με την ομάδα στο τέλος των ασκήσεων και τους/τις ρωτά να αναστοχαστούν τους παράγοντες της νίκης σε κάθε φάση του παιχνιδιού. Στην α’ φάση καθοριστικός είναι ο παράγοντας τύχη, ενώ στη β’ και γ’ η συνεργασία. Στόχος της άσκησης: να αντιλαμβάνονται οι μαθητές/τριες τη συνεργασία ως εργαλείο επίτευξης στόχων.
   • Ένα παιχνίδι αλλιώς (μουσικές καρέκλες): Τοποθετούνται καρέκλες στον χώρο και οι μαθητές/τριες καλούνται να κινηθούν με τη μουσική. Όταν σταματά η μουσική, όλοι/ες πρέπει να ακουμπήσουν μια από τις καρέκλες. Μετά από κάθε σταμάτημα της μουσικής βγαίνει μια ή παραπάνω καρέκλες. Οι μαθητές συνεχίζουν να συμμετέχουν. Στο τέλος πρέπει όλοι/ες να βρουν έναν δημιουργικό τρόπο να είναι σε επαφή (και όχι να καθίσουν) με τη μια και μοναδική καρέκλα. Στόχος της άσκησης: να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/τριες την αξία του να είναι κανείς δημιουργικός μέσα στους κανόνες.
   • Τελικός αναστοχασμός – Συζήτηση: Ο εμψυχωτής/τρια σε κύκλο με τους/τις μαθητές/τριες συζητά για τις δραστηριότητες που έκαναν: Τι αποκόμισαν; Πώς ένιωσαν; Επίσης, σκέφτονται αν μπορούσαν να αλλάξουν άλλους κανόνες που ισχύουν στα παιχνίδια, στο σχολείο, στην κοινωνία, ποιοί θα ήταν αυτοί; Ποιους θα άλλαζαν, ποιους θα αφαιρούσαν και ποιους θα προσέθεταν; Γιατί; Στόχος άσκησης: απολογισμός, νοηματοδότηση των ασκήσεων και αναγωγή στη ζωή και στην καθημερινότητα.