Το δημοκρατικό σχολείο

Βήματα δραστηριότητας

1. Χωρίζουμε σε 3 ομάδες των 6-7 μελών. Αν οι επιμορφούμενοι/ες είναι περισσότεροι, δημιουργούμε ομάδες πολλαπλάσιες του 3, ώστε να αναθέσουμε στη συνέχεια έναν πυλώνα σε κάθε ομάδα. Εξηγούμε ότι σε αυτή τη συνεδρία, τα μέλη της ομάδας θα σκεφτούν τρόπους που μπορούν να διδαχθούν οι ικανότητες δημοκρατικού πολιτισμού, μέσω του αναστοχασμού της προσωπικής εμπειρίας κάθε μέλους.
2. Προσωπικές εμπειρίες: Οι επιμορφούμενοι/ες φέρνουν στον νου τους εμπειρίες από τη σχολική τους ζωή ως μαθητές/τριες. Σε ένα λεπτό, ατομικά, κάθε μέλος της ομάδας επιλέγει μια θετική (που αισθάνθηκε καλά, που ήταν υπερήφανος/η) και μια αρνητική (που θα ήθελε να μην είχε συμβεί) προσωπική εμπειρία ως μαθητής/τρια και επιλέγει την μία. Σε δυάδες (3΄ + 3΄) διηγούνται την επιλεγμένη εμπειρία τους και ακούν του άλλου. Αν ο αριθμός των μελών της ομάδας είναι περιττός, μία τριάδα. Στην ομάδα (15’ στο σύνολο) οι ακροατές (όχι εκείνοι που διηγήθηκαν τις ιστορίες) μοιράζονται την ιστορία που άκουσαν στην ομάδα. Διαθέτουμε 30΄.
3. Σύνδεση των προσωπικών εμπειριών με βασικές δημοκρατικές αξίες: Μοιράζουμε στις ομάδες 3 έγχρωμες κάρτες Α4 κομμένες οριζόντια στα δύο. Η ομάδα εργάζεται στην ερώτηση: «Ποιες αξίες ή δεξιότητες έγιναν σεβαστές και προκάλεσαν τις καλές σας αναμνήσεις και ποιες καταπατήθηκαν και προκάλεσαν τις κακές;» Τα μέλη των ομάδων γράφουν αξίες ή δεξιότητες (μόνο θετικά, π.χ. δικαιοσύνη, όχι αδικία) μία σε κάθε έγχρωμη κάρτα. Κάθε ομάδα που τελειώνει, τοποθετεί τις κάρτες της στη βάση του χώρου που έχουμε ορίσει να δημιουργηθεί το μοντέλο του σχολείου (δες εικόνα παρακάτω). Διαβάζουμε τις δημοκρατικές αξίες και δεξιότητες που έχουν κολληθεί στον τοίχο. Υπογραμμίζουμε τις επαναλήψεις. Σχολιάζουμε τη σκέψη ότι πίσω από κάθε τι που συμβαίνει στο σχολείο, υπάρχουν αξίες ή/και δεξιότητες. Διαθέτουμε 15΄.

4. Παρουσίαση της Προσέγγισης του Σχολείου ως Συνόλου: Διδασκαλία και μάθηση, Σχολική διοίκηση – σχολικός πολιτισμός Συνεργασία με την κοινότητα (γονείς – σχολεία – οργανισμούς) Διαθέτουμε 5΄.

5. Κατασκευή των στοιχείων του μοντέλου του δημοκρατικού σχολείου: Δίνουμε σε κάθε ομάδα ένα φύλλο χαρτιού από μπλοκ σεμιναρίου κομμένο κάθετα. Αναθέτουμε έναν πυλώνα σε κάθε ομάδα (όλοι οι πυλώνες πρέπει να δοθούν σε τουλάχιστον μία ομάδα). Κάθε ομάδα επιλέγει μία ή το πολύ δύο αξίες/ικανότητες από αυτές που βρίσκονται στον τοίχο. Κάθε ομάδα δημιουργεί δύο προτάσεις για συγκεκριμένες δραστηριότητες που σέβονται την/τις επιλεγμένη/ες αξίες (π.χ. πυλώνας=Διαχείριση του σχολείου, αξία=δικαιοσύνη, πρόταση=δίνεται ίσος χρόνος ομιλίας σε όλα τα μέλη στις συνεδριάσεις του συλλόγου διδασκόντων). Κάθε ομάδα δημιουργεί πόστερ με τις προτάσεις της στο φύλλο. Ο επιμορφωτής/τρια λέει: «Οι πυλώνες «Διδασκαλία και μάθηση» και «Διαχείριση του σχολείου» δημιουργούν τους τοίχους του μοντέλου, γι’ αυτό γράφονται οριζόντια, ώστε το πόστερ να είναι μακρόστενο. O πυλώνας «Επικοινωνία με την κοινότητα» δημιουργεί το ταβάνι, γι’ αυτό γράφεται οριζόντια». Διαθέτουμε 30΄.

6. Οικοδόμηση του μοντέλου του δημοκρατικού σχολείου από όλες τις ομάδες. Κάθε ομάδα που τελειώνει τοποθετεί το πόστερ της στον τοίχο, στην κατάλληλη θέση. Καλούμε την ομάδα να σταθεί μποστά από το μοντέλο. Προσθέτουμε τη «σκεπή» με ενωμένες έγχρωμες κάρτες που γράφουν «στρατηγικές, μέθοδοι, εργαλεία, καλές πρακτικές». Προσθέτουμε στον κενό χώρου της πρόσοψης του σχολείου την πόρτα όπου γράφουμε ΑΞΙΕΣ (σε χαρτί Α4) και δύο παράθυρα όπου γράφουμε ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ και ΣΤΑΣΕΙΣ. Διαθέτουμε 10΄.